Tek amacı eğlendirmek olmayan, örneğin öğrenme hedefleri de olan oyunlar ciddi oyunlar (serious games) olarak adlandırılıyor. eLearningIndustry yazarlarından Yann Teyssier ciddi oyunlara ilişkin yazdığı yazıda[i], bu tür oyunları geliştirme süreçleri düşünüldüğünde karar vericilerin çoğunlukla eğitim ihtiyacının kendisinden ziyade, araçları düşünme eğiliminde olduğuna dikkat çekiyor. Teyssier yazısında değer katacak muhteşem iş oyunları oluşturmak için aşağıda yer verdiğimiz 5 önemli ipucunu paylaşıyor.
1.Katılımcılarınızın ne istediğini anlayın
Teyssier’in muhteşem iş oyunları yaratmak için işaret ettiği ilk nokta, çalışanların ne ihtiyacı olduğunu anlamak. Teyssier bu adımın süreçte en önemlisi olmasına rağmen çoğunlukla program tasarımcıları tarafından gözardı edildiğini dile getiriyor. Yazara göre çalışanlara yönelik cevabı bulunması gereken sorular şunlar:
- Hangi zorluklarla karşılaşıyorlar?
- Hangi beceriler bir sonraki seviyeye ilerleyebilmelerini olanaklı kılar?
- Neden bazı çalışanlar amaçlarına ulaşabilirken, bazıları ulaşamıyor?
Bu sorulara ilişkin doğru yanıtlara sahip olmak Teyssier’e göre iyi bir iş oyunu yaratmak için doğru yolda olmak anlamına geliyor.
2.Karşınıza çıkan problemi çözüm
Yazar işaret ettiği ikinci noktayı birincisinin mantıksal açıdan devamı olarak tanımlarken, ihtiyacı anladıysak artık onu çözmek için her şeye sahip olduğumuzu ifade ediyor. Teyssier’e göre, iş oyunları problemlere odaklı olmalı, materyaller bu amaca ve çalışanların işyerindeki ihtiyaçlarına hizmet etmeli. Yazara göre açık bir amaca hizmet etmiyorsa, yapılan yatırımların geri dönme şansı yok!
3.Açık bir değerlendirme süreci tanımlayın
Teyssier’in paylaştığı diğer bir nokta oyunun amacı ve değerlendirme ilişkisi. Oyunun amacı noktasında açık bir vizyonumuz olması katılımcıların oyunda nasıl değerlendirileceği noktasında da önemli. Teyssier bunu üç başlıkta ifade ediyor:
- Öğrenenler ilerlemeleri ve gelişim alanları noktasında açık bir vizyona sahip olacaklar
- Onlara ilerlemelerinde açık bir görünürlük sağlayacak
- Rakamlar sizi yöneticinize ROI’yi göstermeniz konusunda olanak sağlayacak
4.Gerçeği andıracak şekilde kurgulayın
Teyssier muhteşem iş oyunlarının bir başka özelliğinin de mümkün olduğu kadar gerçekçi bir görünüm sunmaları olduğunu ifade ediyor. Yazar çalışanlara sürükleyici bir deneyim yaşatmak için gerçeğin simülasyonunun önemine dikkat çekerken, çok yönlü ortamlar ve karakterler kullanmanın önemli olduğunu, bunun kullanıcı deneyimini de güçlendireceğini ifade ediyor.
5.Sıkıcılıktan uzaklaşmak için etkileşim
Teyssier yazısında son olarak iş oyunlarında etkileşimin önemine dikkat çekerken, yukarıda ifade edilen dört ipucunun yerine getirilmesine rağmen oyunun halen başarılı olamayacağını ifade ediyor. Yazar iş oyunlarında en kötü düşmanın sıkıcılık olduğunu söylerken, oyun katılımcıları sıkıyorsa onları hiçbir yere götürmeyeceğini vurguluyor. Teyssier iyi bir oyunun katılımcılar tarafından gerçekten pratik ettiren bir oyun olduğunu söylerken, bu noktada etkileşimin öneminin altını çiziyor. Yazar katılımcıların çevrelerine etkide bulunabildiği, oyuna angaje eden senaryolar geliştirmenin önemini vurgularken, katılımcıların kendi hikayelerinin kahramanları olabilirlerse o zaman içinde olacaklarını ifade ediyor.
UzakYakın’ın sunduğu alt yapılar arasında yer alan SmartVille Teyssier’in dikkat çektiği bütün noktalarda başarılı bir oyun olarak bugüne kadar birçok kurumun çalışanlarının eğitimine önemli bir katkı sundu. 2010 yılında Yapı Kredi Bankası’yla yaptığı YKB Kent uygulamasıyla ASTD’nin Best ödülünü de alan SmartVille altyapısı, Türkiye’de ciddi oyun kategorisinde bir yer tutuyor.
[i] Teyssier, Y. (2016). How To Create Enterprise Games That Actually Add Value? http://elearningindustry.com/top-5-tips-enterprise-games-add-value adresinden 22 Kasım tarihinde alınmıştır.