Dünyada 80 ülkede farklı şirketlere dijital öğrenme deneyimi sunan Docebo için öğrenme teknolojileri alanında yazılar yazan pazarlama içerik stratejisti Kelsey Cochran e-öğrenme standartlarını değerlendirdiği bir yazı[i] kaleme aldı.
Cochran iyi bir e-öğrenme planının, kullanılan öğrenme yönetim sisteminin (LMS) içeriği güçlü bir şekilde okuması, çalıştırması ve raporlamasına bağlı olduğunu kaydediyor. Bugün içerikleri paketlemek için farklı standardize sistemler geliştirildiğini ifade eden Cochran, çok fazla teknik jargon ve çeşitli kısaltmaların doğru standartı seçmek konusunda karmaşa yaratabildiğini belirtiyor. Cochran bu noktada öncelikle bu temel standartların neler sağladığına dair temel bir anlayışa sahip olmak gerektiğini vurguluyor.
E-öğrenme standartı nedir ve neden dikkate almalıyım?
Cochran standartların içeriğin paketlenmesi, sistem içerisinde açılması ve bir LMS tarafından okunabilmesi için gerekli yolu yarattığını hatırlatıyor. Cochran bunu DVD analojisiyle şöyle anlatıyor: DVD’ye depolanmış bir filmi düşünün. Film endüstrisi bunları yaygınlaştırmak için bir standart geliştirdiği ve bu herkes tarafından kabul edildiği için, DVD’ye depolanan film, yapımcısından bağımsız olarak herhangi bir DVD oynatıcı üzerinde çalışabilir. Her DVD oynatıcı yapımcısı kolay bir şekilde filmlerin çalışabilmesi için bu standartı kullanır. Böylece üreticiden son kullanıcıya kadar herkes kazanır. İşte öğrenme içeriği standartları da bu pratiği e-öğrenme endüstrisine getiriyor. Eğitimciler belirli bir yaklaşımla öğrenme içeriği geliştirirler ve sonrasında bunu bir LMS’e yüklemek için standardize bir dosya paketi kullanılırlar.
Cochran bu genel girişin ardından, AICC, SCORM ve xAPI (Tin Can API) olmak üzere üç temel standardı ele alıyor, ardından global ölçekte en yaygın kullanılan LMS’lerden biri olan Docebo’da neden bu standartlardan birini diğerlerinden daha fazla tavsiye ettiklerine değiniyor.
AICC’nin ilk günleri
Cochran ilk standart içerik paketleneme sisteminin Havacılık Endüstrisi Bilgisayar Tabanlı Eğitim Komitesi tarafından üretilen AICC olduğunu hatırlatıyor. AICC başta esas olarak havacılık endüstrisi eğitim ihtiyaçları için oluşturulmuş olsa da sonradan ihtiyaçlar doğrultusunda genel amaçlar için de kullanılmıştır.
Diğer taraftan Cochran’ın belirttiği gibi AICC öğrenme içeriği standardında bir temeli atsa da, ortaya çıkan teknolojilere ayak uyduramadı. Her yeni aygıt veya işletim sistemi AICC’e çeşitli zorluklar ortaya çıkardı ve yeni standartlar kaçınılmaz oldu.
SCORM e-öğrenmeyi basitleştiriyor
Sharable Content Object Reference Model (Paylaşılabilir İçerik Nesnesi Referans Modeli) kelimelerinin baş harflerinden oluşan SCORM AICC standardındaki zayıflıkların yarattığı boşlukları doldurmak için geliştirildi ve 2000 yılında piyasaya sürüldü. SCORM bir LMS’nin içeriği okuma ve sunma biçimini standartlaştırırken, SCORM kullanıcıları uyumlu LMS’ler için metin, video, ses veya bu araçların bir kombinasyonu dahil birçok formda öğrenme içeriğini üretebilir hale geldi.
Cochran AICC gibi SCORM’un da yeni teknolojilerle sınırlandırıldığını, bir LMS için öğrenme içeriğini okuma, çalıştırma ve raporlama başlıklarında kolay bir yol sunsa da, işlevselliği burada son bulduğunu ifade ediyor. Öğrenmenin sosyal ve mobil araçların sayesinde öğrenen için sınıfın içinden gerçek dünyadaki ortamlara doğru ilerlediğini kaydeden Cochran, SCORM’un bu ilerlemenin gerisinde kaldığını vurguluyor. Çünkü SCORM çevrimdışı öğrenme fırsatlarını izlemek için hiçbir olanak sunmuyor. Cochran’a göre deneyimsel ve informal öğrenme giderek artan bir şekilde öğrenme teknolojisiyle desteklenirken, SCORM’un bu eksikliği LMS kullanıcıları için daha belirgin hale gelecektir.
xAPI/Tin Can API her yerde öğrenmeyi sağlıyor
Öğrenmenin her yerde gerçekleştiği temel önermesiyle ortaya çıkan xAPI/Tin Can API ise 2013 yılında geliştirildi ve hızla yeni bir standart haline geldi. Cochran’ın da belirttiği gibi SCORM’un geliştirilmiş hali olan xAPI, onun sunduğu tüm işlevlere sahip olmasının yanında, çevrimdışı öğrenme sürecini de takip etme yeteneği sağlıyor.
Cochran, harmanlanmış öğrenme stratejileri popülerliğini artırırken, xAPI’nin, hangi çevrede olduğuna bakılmaksızın herhangi bir öğrenme etkinliğini izleyebilme yeteneğinin, öğrenme içeriğinin ve programlarının kalitesini sağlamak için gerekli bir araç olduğunu ifade ediyor. xAPI’nin öğrenme içeriğine mobil aygıtlarda erişilebilmesine izin vererek mobil öğrenmeyi de sürdürdüğünü kaydeden Cochran, ‘Öğrenme içeriği artık bir web tarayıcısının sınırlarına bağlı değil ve herhangi bir ekrana veya aygıta yerleşecek şekilde uyarlanabilir’ değerlendirmesinde bulunuyor.
Gelecek için bir standart seçmek
Cochran global bir LMS olan Docebo’nun bu üç standardı da içermesine rağmen, harmanlanmış öğrenme stratejilerini destekleme yeteneğinden dolayı çok güçlü bir şekilde xAPI’yi tavsiye ettiğini ifade ediyor. Cochran, informal ve deneyimsel öğrenmenin iyi bir öğrenme stratejisine dahil edilmesi gereken çok değerli araçlar olduğunu belirtirken, ancak bu şekilde harmanlanmış öğrenme planlarını içeren bir stratejiyle hareket edilebileceğini vurguluyor.
Cochran en iyi LMS’nin içeriği sunma, izleme ve raporlama için bolca esneklik sunan LMS olacağını kaydederken xAPI’nin bu esnekliği sağlayan tek e-öğrenme standardı olduğunu ifade ediyor. xAPI’nin öğrenme içeriğini güncel tutmak için önemli olduğunu kaydeden Cochran, bu standart dışında herhangi birinin içeriğin görüntülenebilirliğini ve hareketliliğini (mobility) sınırlayacağını vurguluyor.
[i] Cochran, K. (2016) The Only Primer You’ll Need On eLearning Standards: SCORM, xAPI, And AICC. https://elearningindustry.com/elearning-authors/kelsey-cochran adresinden 12 Aralık 2016 tarihinde erişilmiştir.